Ο Μεσσίας πέθανε, ζήτω ο Γιώργος

Έπρεπε να περάσουν τέσσερα χρόνια και κάτι μήνες για να θυμηθούμε, έστω αδρά, τον λόγο για τον οποίο ο Γιώργος Παπανδρέου θεωρούνταν κάποτε ο καταλληλότερος διάδοχος του Κώστα Σημίτη στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Γιατί, για όσους το έχουν ξεχάσει, αυτό συνέβαινε κάποτε, και μάλιστα με τεράστια απόσταση από τον δεύτερο Βαγγέλη Βενιζέλο. Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Γιώργος Παπανδρέου έζησε μια τεράστια παρεξήγηση, η οποία τον οδήγησε σε σειρά λαθών, κακών επιλογών και αντιφάσεων. Ο Γιώργος Παπανδρέου ζούσε εδώ και τέσσερα χρόνια με την λανθασμένη εντύπωση ότι ο κόσμος τον εκτιμούσε για τις τρομερές του ικανότητες και το μεγάλο του πολιτικό ταλέντο. Έτσι ερμήνευσε, φαίνεται, την δημοτικότητα που τον οδήγησε στο δαχτυλίδι, έτσι ερμήνευσε την υποδοχή Μεσσία που του έκαναν και έτσι, οδηγήθηκε σε μια απελπισμένη προσπάθεια να παίξει με επιτυχία έναν ρόλο γραμμένο για άλλον άνθρωπο, σε άλλες εποχές.

Η τραγωδία του Παπανδρέου τα τέσσερα τελευταία χρόνια ήταν, μου φαίνεται, ότι πίστεψε στα σοβαρά πως έχει ταλέντα που ποτέ δεν είχε, πως έχει πολιτικές ικανότητες που δεν μπορεί ούτε να τις φανταστεί. Ως αποτέλεσμα, οι πρώτες αποτυχίες έφεραν σπασμωδικές αντιδράσεις που οδήγησαν σε νέες αποτυχίες, και αυτή η συνεχόμενη ροή λαθών τον μετέτρεψε τελικά σε αντικείμενο χλευασμού. Δικαίως. Γιατί πως αλλιώς να αντιδράσει κανείς σε κάποιον που εμφανίζεται δημοσίως φορώντας τα ρούχα αλλουνού, που μάλιστα είναι και τρία-τέσσερα νούμερα μεγαλύτερα από τα δικά του; Πράγματι -που έλεγε και ο Αντρέας- ο Γιώργος Παπανδρέου υπήρξε εδώ και τέσσερα χρόνια ένας κωμικοτραγικός Πρόεδρος, άξιος της κακής μοίρας που του επιφύλαξαν οι τελευταίες εκλογές και οριακά αξιότερος από τον υπερφύαλο αντίπαλο του στην εσωκομματική διαδικασία.

Όσοι συμπαθούμε τον Γιώργο θα πρέπει, επιτέλους, να του κάνουμε μια μεγάλη χάρη και να τον δούμε όπως είναι. Να τον "μαζέψουμε" στο πραγματικό του μέγεθος και να αναρωτηθούμε αν έχουμε κάποιο πρόβλημα με το γεγονός ότι δεν είναι ο μεγάλος, χαρισματικός ηγέτης που τον κάναμε να πιστέψει ότι είναι. Ότι αν τον αφήσουμε ελεύθερο από τον ρόλο στον οποίο τον πιέσαμε να μπει, θα εμφανιστεί ένας μετριοπαθής, μορφωμένος τύπος με φιλελεύθερες ιδέες και χωρίς μεγάλες ηγετικές ικανότητες. Ένας άνθρωπος αποτελεσματικός και ευφυής όταν τον δέχεσαι όπως είναι, που κομπλάρει και "καίει φλάντζες"όταν τον ανεβάζεις στο μπαλκόνι και προσπαθείς να τον μετατρέψεις σε κάτι άλλο. Ένας πολιτικός που έκανε την δική του επανάσταση στο υπουργείο Εξωτερικών όσο ήταν αποκομμένος από την ελληνική μικροπολιτική, με την οποία δεν θέλει να έχει το παραμικρό πάρε-δώσε.

Στην πολιτική είναι απαραίτητα πολλά ταλέντα, και είναι δύσκολο να τα συνδυάζει κανείς όλα. Από τον Γιώργο Παπανδρέου λείπουν αρκετά, και δεν μιλώ μόνο για την επικοινωνιακή του δυσκοιλιότητα. Η αδυναμία του να αντιληφθεί, εδώ και τέσσερα χρόνια, ότι οι άνθρωποι που τον συμβούλευαν να μετατραπεί σε παρωδία του πατέρα του του έκαναν κακό, είναι σοβαρότατο μειονέκτημα και δεν αποτελεί μόνο επικοινωνιακό πρόβλημα. Αποδεικνύει επίσης έλλειψη πολιτικού ενστίκτου- ενός χαρίσματος που κατά κύριο λόγο κάνει καλό μόνο στον ίδιο τον κάτοχό του, αλλά ταυτόχρονα είναι απλώς απαραίτητο και αν θέλεις να πετύχεις κάτι καλό για το σύνολο. Την σοβαρότατη αυτή έλλειψη ο Παπανδρέου μπορεί να την ισορροπήσει μόνο χάρη στις καλές του ιδέες και την αποτελεσματικότητα του, όταν μπορεί και λειτουργεί όπως θέλει ο ίδιος. Σαν πρωθυπουργός θα έχει αυτή τη δυνατότητα.

Ο Παπανδρέου δείχνει τον τελευταίο καιρό να ανακάμπτει. Δείχνει να επανέρχεται στο στυλ και το ύφος χάρη στο οποίο μας κέρδισε. Μετά την τετραετή κρίση ταυτότητας εξαιτίας της οποίας παραλίγο να μετατραπεί σε πολιτικό ανέκδοτο, ξαναβρίσκει τον εαυτό του. Η πτώση της Νέας Δημοκρατίας και η σχετική άνοδος του ΠΑΣΟΚ μπορούν να του δώσουν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση, ώστε να βγει και να μιλήσει σιγά και μπερδεμένα, όπως αναγκαστικά θα κάνει, χωρίς να νιώθει άσχημα για αυτό. Κι όποιος ηλίθιος του έλεγε τόσα χρόνια ότι πρέπει να κάνει πράγματα που απλώς δεν μπορεί να κάνει, ελπίζουμε ότι έχει ήδη παραιτηθεί ή θα παραιτηθεί σύντομα. Και οι υπόλοιποι που περιμένουμε να βγει μια μέρα και να βγάλει φωτιές από το μπαλκόνι, καλά θα κάνουμε να προσγειωθούμε και να μην τρέφουμε αυταπάτες. Ο Παπανδρέου ποτέ δεν πρόκειται να γίνει μεγάλος ηγέτης. Αλλά ποιος χέστηκε για τους ηγέτες; Εμείς πρωθυπουργό ψηφίζουμε.